Türkiye 12 Eylül’de Anayasa değişikliğini referandumda oylayacak,1982 anayasasında yapılması öngörülen değişiklikler ya kabul edilecek ya da reddedilecek.
Karşılaştırmalı olarak hazırlanan rehberler internette dolaşıyor.Bunlardan bir tanesine http://cm.ntvmsnbc.com/dl/pdf/AnayasaDegisikligiKarsilastirmaliTeklifTablosu.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.
Değişiklik öngörülen ilk 4 maddeyi ve bu maddelerde yapılan değişiklikleri hep birlikte görelim.
23.maddede yer alan ve yeni öneride çıkarılan vatandaşlık ödevlerini şöyle sıralayabiliriz; Seçme ve seçilme hakkı, vergi vermek, askerlik yapmak, kanun ve kurallara saygılı olmak.
41. maddeye yapılan ekleme ile "Devlet,çocuk istismarı, cinsellik ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır." diyor.Sivil toplum alanında yürüttüğümüz çalışmalardan bir tanesi de Üreme Sağlığı projeleri ile gençlerin kendi bedenlerini tanıması ve cinsellik ile ilgili bilgi edinmelerini sağlamak.Fakat bu konuda bir çok sıkıntı günümüzde mevcut,çocuklar ve gençler bu konularda yeterince bilgilendirilmiyor ve okul programlarına bu konular dahil edilmiyor.Çocukları "cinsellik"'ten korumak gibi bir madde çocukların gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.
Madde 10- Kanun Önünde Eşitlik
Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitligin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür.
Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Çocuklar, yaşlılar ve engelliler gibi özel surette korunması gerekenler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılamaz.
Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.
Madde 20- Özel Hayatın Gizliliği
Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. (Üçüncü cümle mülga: 3/10/2001-4709/5 md.)(Degisik: 3/10/2001-4709/5 md.) Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya baskalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin üstü, özel kâğıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar.
Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadıgını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına iliskin esas ve usuller kanunla düzenlenir.
Madde 23- Yerleşme ve seyahat hürriyeti
Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçeklestirmek ve kamu mallarını korumak; Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek; Amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir.
Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç (vatandaşlık ödevi ya da ceza) soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir.
Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz.
Madde 41- Ailenin korunması ve çocuk hakları
Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.
Her çocuk, yeterli himaye ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.
Devlet, çocuk istismarı, cinsellik ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır.
Takvim 1 Mayıs’ı gösteriyordu o gün,Kırıkkale’de Üreme Sağlığı eğitmenlerini ağırlıyorduk.O gece Büşra’nın facebook üzerinden yaptığı “Yunanistan’a gitmek ister misin?” teklifi uzun bir yolculuğun başlangıcı oldu.
Bahsettiği konu ile ilgili bir takım duyumlarım vardı fakat nasıl olur,ne yapmak lazımdır tam kestiremiyordum.Avrupa Gönüllü Hizmeti denilen mevzu bana oldukça uzaktı.
Önce İngilizce cv ve motivasyon mektubu hazırlamam istendi,uzun uğraşlar sonunda her iki belgeyi de tamamladım ve yolladım.Uzun bir beklemeden sonra Haziran ortalarında projenin kabul edildiği haberi geldi.Temmuz sonunda ise “Ayrılış Öncesi Eğitimi” adında Ulusal Ajans eğitmenleri tarafından bir eğitimin Ağustos ortasında yapılacağı haberini aldım.
Eğitimden önce bizlere gönderilen formda bu eğitimden beklentilerimizin istendiği kısıma konu ile ilgili bilgisizliğimden dolayı yuvarlak cümleler yazmayı tercih ettim.Evet,bu eğitimden beklentim ne idi?Burada büyük bir belirsizlik vardı,çünkü nasıl bir şeyin içinde olduğumu bilmiyordum.
Eğitim tarihine kadar olan süreçte eğitimin yapılacağı yer,saatler ve program hakkında hiçbir bilgilendirme alamadım,bu konuda teknik aksaklıklar yaşandığı söylendi.
17 Ağustos’ta akşam 5 gibi Ankara’da ki otele giriş yaptım ve odama yerleştim.Akşam yemeğinden sonra başlayan ilk oturumda karşıma çıkan 120 kişilik kalabalığı açıkçası beklemiyordum.
Hangi illerden geldik,kaç yaşındayız,hangi ülkelere gidiyoruz,kaç aylığına gidiyoruz...vs. gibi sorular ile gruplar oluşturduk ve her defasında farklı yüzler ile bir araya geldik. Kalabalık nedeniyle birebir tanışma yapılmadı.
İkinci günün ilk oturumunda Ulusal Ajans uzmanı Hür Güldü bizlerle beraberdi.120 kişilik bir gruba hitap etmekte zordu.Soruları duyabilmekte çok zorluk çektim.Teknik aksaklık nedeniyle bu oturumun yeterince verimli olmadığına inanıyorum.Fakat özellikle vize konusunda bir takım bilgiler aldık,her ülkenin,her başvurana göre tutum geliştirmesi mümkün olabiliyormuş.Öğrendim ki bu konu oldukça muallakta imiş.
Gidilen programın uzunluğuna,yerine göre tüm katılımcılar 4 gruba ayrıldı ve bundan sonra ki oturumlar bu şekilde devam etti.Küçük grupta interaktif teknikler ile tanışma yapıldı ve beklentiler alındı.
Tüm eğitim programı boyunca en beğendiğim oturum “Ben ve Projem” oturumu oldu.Projemin sunumunu diğer arkadaşlara yapmam gerektiği söylendiğinde projem ile ilgili ayrıntıları öğrendim.Gittiğimizde yapacağımız aktiviteler neler,cep harçlığı ne kadar alıyoruz,yemek için ne kadar bütçe verilmiş,ulaşım imkanları nasıl,nerede konaklayacağız,axa sigortaları yapılmış mı gibi detayları inceledik.Bu inceleme esnasında fark ettim ki mentorumu tanımıyorum : )
Bir başka oturumda vakalar üzerinden Avrupa’da gittiğimiz ülkede ne gibi durumlar ile karşılaşabiliriz bunları tartıştık.Kimi zaman oda arkadaşımız HIV+ bir birey oluyordu,kimi zaman eşcinsel bir birey’in sarkıntılıklarına maruz kalıyorduk,kimi zaman bir gönüllü tarafından taciz ediliyorduk,kimi zaman üstlendiğimiz bir sorumluluk esnasında kaza geçiriyorduk,kimi zamansa çocuk istismarı suçlaması ile karşı karşıya kalıyorduk.
Tüm bu durumlar için uzun tartışmalar yaptık,gittiğimiz ülkede karşılaşacağımız durum her ne olursa olsun,kültürel farklılıkları göz önünde bulundurmamız gerektiği ve her zaman iletişime açık ve net olmamız gerektiği konuları üzerinde durduk.
“Biz Bize” isimli oturumda erkekler ve kadınlar ayrı gruplara dağıtıldı.Toplumda tabu olarak yer eden,insanların birbirleri ile konuşmadıkları,konuşamadıkları konular olan üreme sağlığı ile ilgili bir oturumdu.Kadın ve erkeklerin ayrı gruplarda bu oturumu almalarının her hangi bir avantajı olduğunu düşünmüyorum çünkü katılımcıların fikirlerini beyan edecekleri bir ortam zaten yaratılmıyor.Aksine yapılan uygulama kadın ve erkekler bu konuları ayrı konuşmalıdır/hiç konuşmamalıdır gibi bir yere hizmet ediyor.
Son gün ise yurtdışına çıkarken valizinize almanız gerekenler hatırlatılıyor.Youthpass sertifikası ile ilgili konularda bir oturumda konuşuluyor.Neye göre hazırlanmalıdır,neler yazılmalıdır,ne işe yarar gibi konuların üzerinden geçiliyor.
Son olarak değerlendirmeler alınıyor ve “Ayrılış Öncesi Eğitim” sona eriyor ;)
Geride kalan 3 gün sonunda,etrafımda ki insanların büyük çoğunluğunun bu konularda bilgilerinin eksik olduğunu düşünüyorum.Proje nasıl bulunur,nelere dikkat edilmelidir,Avrupa’ya nasıl gidebilirsiniz gibi bir çok soru için cevabım var.
Şimdi tek isteğim olabildiğince çok insanla bunları paylaşabilmek ;)
